Những khó khăn khi học từ vựng tiếng anh và cách khắc phục

Ở mỗi trình độ tiếng Anh khác nhau, bạn sẽ cần phải vượt qua những trở ngại khác nhau khi học từ vựng. Hãy cùng mình tìm hiểu nguyên nhân và đưa ra hướng khắc phục tối ưu nhất nhé

Học từ vựng từ nguồn nào?

Chắc hẳn mỗi người chúng ta khi bắt đầu học tiếng anh đều thắc mắc rằng: “Nên bắt đầu học với từ vựng tiếng anh nào?” Từ vựng tiếng anh mênh mông, rộng lớn như biển cả bao la mà vốn từ của chúng ta lại như giọt nước giữa lòng biển. Nhưng thật may mắn, để giao tiếp được bằng tiếng anh, bạn không cần học hết chỗ đó mà chỉ cần biết học bao nhiêu là đủ và biết học từ nào.

Chúng ta sẽ bắt đầu từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp, từ những từ thông dụng đến những từ học thuật. Tuỳ theo mục đích sử dụng, nhu cầu giao tiếp tiếng Anh, mà bạn xác định phạm vi học từ vựng cho mình.

Nếu 3 tháng nữa bạn sẽ đi du lịch Singapore, một đất nước mà tiếng Anh được dùng rất thịnh hành, hãy bắt tay vào học từ vựng tiếng anh cho du lịch.

Nếu bạn cần đi du học, cần thi chứng chỉ IELTS, bạn sẽ cần ôn luyện trong 1 khoảng thời gian dài hơn. Vẫn bắt đầu từ những từ cơ bản nhưng sau đó sẽ nâng dần độ khó của từ vựng lên đến những từ chuyên ngành.

Trong phần 4 mình có chia sẻ chi tiết các bộ từ vựng để bạn tham khảo tuỳ theo mục đích.

Sao học rồi mà nghe không được, nói không đúng?

Khi học từ vựng, không ít bạn chỉ học thuộc lòng nghĩa của từ, hoặc học phát âm nhưng không học kĩ. Bạn đang học một cách mông lung về nguyên âm của từ vựng tiếng anh. Đôi khi 2 từ có cùng nguyên âm nhưng nguyên âm đó đọc lại khác nhau (Chief vs Quiet). Hay có khi cùng là 1 từ nhưng lại đọc khác nhau tuỳ hoàn cảnh (Tear vs Tear).

Chỉ khi bạn học cách phát âm đúng thì bạn mới nghe được những từ vựng tiếng anh bạn đã học. Vì vậy, hãy bắt đầu từ phát âm nhé bạn.

Sao học nhanh quên thế?

Chu choa, phần này sẽ đụng chạm tới tảng đá lớn nhất mà 99% các bạn học ngoại ngữ đều kêu lên nè. Chắc hẳn trong chúng ta ai cũng có lần kêu lên rằng : “sao học mãi mà chẳng nhớ được từ vựng vậy? Có từ mới học hôm qua mà hôm nay đã không còn nhớ”

Mình cũng từng gặp tình trạng như vậy.

Quên là một quá trình tự nhiên.  

Bạn đừng sốc với câu này nhé. Hãy mừng là bạn có “quên”. Thử tưởng tượng nếu bạn nhớ hết tất thảy mọi thứ diễn ra trong ngày thì não bộ của bạn sẽ phình đến mức nào? Chắc sẽ phát nổ ngay trong ngày đầu tiên chúng ta chào đời mất.

Có 2 vấn đề chúng ta cần giải quyết ở đây:

• làm sao để báo cho não bộ biết nên ghi nhớ cái nào, nên bỏ quên cái nào?
• làm sao để qua thời gian chúng ta càng nhớ những từ vựng chúng ta cần?

Để hiểu rõ hơn về cơ chế kích hoạt trí nhớ cho não bộ, bạn hãy đọc bài viết chi tiết về khắc phục tình trạng này nhé. Trong bài viết này, mình sẽ chia sẻ nhanh câu trả lời cho 2 vấn đề trên:

1. Tại một thời điểm có rất nhiều thông tin đi qua não bộ thông qua 6 giác quan của bạn. Giả sử bạn CHỌN tập trung đọc thông tin trong bài viết của mình thay vì làm việc khác. Đó là cách bạn thông báo cho não bộ của bạn biết, bạn muốn nhớ những thông tin này. Hãy quên những gì khác đang diễn ra như tiếng còi xe, mùi thơm của đồ ăn, cô bạn ngồi bên cạnh đang nói chuyện với bạn trai …
2. Nếu bạn muốn ghi nhớ cách học từ vựng tiếng Anh như gợi ý trong bài viết này, bạn hãy đọc lại nhiều lần, thử áp dụng, chia sẻ cảm nhận về hiệu quả của phương pháp với người khác. Chắc chắn bạn sẽ không thể quên các bước học từ vựng nhớ lâu. Như vậy, việc lặp đi lặp lại nhiều lần chính là cách để ghi nhớ mãi mãi.              

Credit to @kevinwolf / Pexel

Hãy hình dung bạn đi qua một khu rừng và lần đầu bạn đã rất vất vả phát quang khu rừng đó. Nhưng nếu bạn tiếp tục đi lại con đường đó, nó sẽ hình thành một lối đi theo thời gian. Cho đến khi bạn không đi qua đó nữa, cỏ hoang lại mọc lại và con đường biến mất.

Đừng tưới nước liên tục cho chậu hoa

Vậy để chặn lại quá trình quên tự nhiên, chỉ có cách là chúng ta phải nhắc lại. Và cách nhắc lại hiệu quả không phải là nhắc lại liên tục dồn dập. Bạn không thể tưới nước liên tục trong 7 tiếng đồng hồ cho chậu hoa để thay cho việc mỗi ngày trong tuần tưới hoa được.

Hãy học nhắc lại một cách thông minh. Trước hết hãy xác định 2 thời điểm quan trọng:

• khi nào bạn đã nhớ một từ vựng
• khi nào bạn sắp quên một từ vựng

Tìm được 2 thời điểm đó bạn sẽ biết cần phải ôn tập lại lúc nào với từ vựng nào. Hãy tập trung thời gian để học những từ vựng khó nhớ thay vì phải học tất cả sổ từ của bạn.

Nghe thì dễ và mình biết để làm vậy không nhẹ nhàng, đơn giản chút nào. Nhưng bạn đừng lo, trong phần 3 về cách học từ vựng tiếng Anh, mình sẽ chia sẻ chi tiết cách nhắc lại rất thảnh thơi, không phức tạp chút nào.

Hãy để tâm trí của bạn giải quyết những vấn đề hóc búa hơn tiếp theo.

Sao học mà không biết dùng từ?

Người Việt có thể nói : “Ê, cậu có quả đầu mới ngầu thế“. Hoặc “Ê, cậu có tóc mới ngầu thế.”

Và bạn nghĩ sẽ dịch là: “Hey, you’ve got a cool new head“. Hoặc “Hey, you’ve got a cool new hair.”

Nhưng người Anh không có tư duy vậy, họ nói “Hey, you’ve got a cool haircut“. Hoặc “Hey, nice haircut.” Hoặc “Hey, you’ve got your hair cut. That’s cool.”

Quả đầu = bộ tóc mới => Đó là tiếng Việt

Tiếng Anh, họ không dùng hình ảnh “quả đầu mới” để ám chỉ “bộ tóc mới”. Với người Anh, họ cho rằng “bạn có tóc mới cắt“, “bạn có kiểu tóc mới“.

Vậy đó, một lần nữa, mình tin rằng bạn đã được thuyết phục rằng học tiếng Anh hiệu quả nhất là luôn tò mò và tìm hiểu xem người Anh tư duy gì. Tuyệt đối không áp lối tư duy của người Việt sang.

Một khi bạn đã giữ cho mình tinh thần học hỏi và luôn tìm tòi như vậy, bạn sẽ không mắc lỗi dịch “word by word”, không tự dịch từng từ tiếng Việt sang tiếng Anh nữa. Trong phần 3 mình sẽ chia sẻ làm sao để khi học từ vựng, sẽ học luôn được cả cách dùng từ của người Anh.

Sao ngại học thế!

Bạn “ngại” học từ vựng tiếng anh vì mỗi lần học từ mới lại phải viết ra vở, phải tra từ điển, tra cách phát âm, phải tìm thêm các dạng khác của từ (danh từ, động từ), rồi lại phải đọc các cách sử dụng từ khác nhau.

Trên hết tất cả, cái sự “ngại” kia của bạn sẽ được giải quyết nhẹ nhàng khi có sự hỗ trợ của công nghệ. Hiện nay đã có rất nhiều ứng dụng, công cụ được phát triển để giúp cho bạn học tiếng Anh nhẹ nhàng hơn. Mình cũng đã từng “ngại như thế” đấy. Nhưng nhờ có app học từ vựng Anki , việc học từ vựng của mình nhẹ nhàng hơn, mình thích học từ vựng và chăm chỉ học hơn

Link tải app Anki: https://app.anki.edu.vn/home

7 nguyên tắc khi học từ vựng tiếng Anh

Để xây dựng được phương pháp học từ vựng tốt nhất cho chính mình, bạn cần nắm những nguyên tắc cơ bản của việc học từ vựng tiếng Anh. Việc này giống như khi bạn làm bánh bao, bạn cần biết một số nguyên tắc nếu không bánh sẽ không nở, thậm chí cứng như đá. Ví dụ, muối tiếp xúc với men sẽ làm men chết, bánh không nở. Còn đường lại làm men hoạt động tốt hơn.

Đó là lý do vì sao mình đưa 7 nguyên tắc học từ vựng lên trước. Đây là những nguyên tắc được tổng hợp từ các tài liệu giảng dạy và các bài viết của các chuyên gia nước ngoài.

1. Tiếng Anh là một công cụ để giao tiếp. Vì vậy dù cho bạn đang học từ vựng hay học ngữ pháp, bạn cũng sẽ tìm thấy điểm lý thú về văn hoá, về cách người Anh giao tiếp với nhau khác với người Việt ra sao. Từ đó, bạn sẽ cảm thấy rất hứng thú học từ vựng chứ không thấy khô khan, chán nản nữa.
2. Luyện tập các kỹ năng với từ vựng cũng quan trọng như nắm được nghĩa, cách viết và cách phát âm từ. Suy cho cùng, bạn học được từ mới cũng là để hiểu được người khác đang nói gì, viết gì và truyền đạt những suy nghĩ của bạn bằng chữ viết, âm thanh. Vì vậy, nếu chỉ biết mà không vận dụng vào thì những kiến thức đó không giúp được bạn giao tiếp, trao đổi thông tin
3. “Chơi” là cách học nghiêm túc hiệu quả. Khi chơi bạn rất tập trung và hăng say. Bạn cần sự hiệu quả đó cho việc học tiếng Anh, học từ vựng. Khi bạn căng thẳng, khó chịu, chắc chắn bạn chẳng tiếp thu được điều gì, và chẳng thể chấp nhận kiểu tư duy khác với tư duy tiếng mẹ đẻ của bạn. Vậy nên hãy học theo cách bạn thấy thích thú, hào hứng nhất.
4. Luôn nghe phát âm và đọc phiên âm khi gặp từ mới. Nghe phát âm để nhập tâm với cách phát âm đúng, tránh tự suy luận sai.
5. Học từ vựng theo ngữ cảnh không học từ riêng lẻ. Để học ngữ cảnh sử dụng từ, cần nắm được từ loại của từ mới (danh từ, động từ, tính từ), đọc và lưu lại câu mẫu có chứa từ vựng. Không nên tự ý sáng tác ra cách dùng từ mà không kiểm tra lại xem có đúng không. Nhất là với các bạn ở trình độ sơ cấp và trung cấp. Tốt nhất, bạn nên đặt câu tương tự, chỉ thay một số từ mà bạn biết chắc chắn.
6. Lưu từ vựng theo chủ đề vì các từ này sẽ hay được kết hợp với nhau. Có các từ vựng thuộc cùng chủ đề rồi bạn sẽ dễ dàng ghép chúng thành một câu hơn. Ví dụ: chủ đề y tế, bạn lưu từ “hospital” (bệnh viện) và “doctor” (bác sĩ). Đặt câu: I go to hospital to meet my doctor.
7. Học nhắc lại nhiều lần một cách hợp lý để sử dụng từ thành thạo. Khi bắt đầu với 200 từ vựng cơ bản, bạn sẽ thấy dễ dàng thuộc được trong một hai tháng. Nhưng khi bạn muốn giao tiếp trôi chảy, hoặc sử dụng tiếng Anh chuyên nghiệp, chắc chắn bạn sẽ cần luyện tập và nhắc lại rất rất nhiều lần.

Credit: Stemskool’s Tshirt

Hy vọng, bạn đã nắm được 7 nguyên tắc rất quan trọng để học từ vựng rồi. Hiểu được nguyên lý nền tảng này, bạn hoàn toàn có thể tự xây dựng phương pháp học từ vựng cho mình. Hãy nhớ mỗi người có hợp với kiểu học khác nhau. Trong phần phân tích về cách học từ vựng tiếng Anh dưới đây, mình cũng đưa ra khá đa dạng nhiều hoạt động. Chắc chắn bạn sẽ tìm được cách phù hợp với bạn nhất.

3 Cách học từ vựng tiếng Anh – học ít nhớ lâu

Chu trình học từ vựng

1. Lấy nguồn học từ vựng từ việc đọc sách, báo, xem phim, hoặc từ bộ từ vựng đã phân theo chủ đề.
2. Gặp từ mới thì tra từ, nghe cách phát âm và đọc nghĩa của từ
3. Ghi chép/ lưu từ vào sổ từ để ôn tập
4. Ôn tập từ mới mỗi ngày
5. Sử dụng từ mới trong giao tiếp, trao đổi thông tin.

Bạn hoàn toàn có thể tự tổ chức cho mình một hệ thống gồm từ điển, sổ ghi chép, giấy bút để luyện tập. Ngoài ra, bạn có thêm giải pháp thuận tiện khác đó là sử dụng công cụ học từ vựng Anki English, một sản phẩm công nghệ mà Anki chúng mình dốc hết tâm sức để phát triển.

Từ mới đến từ đâu?

Bạn nên học từ mới theo trình độ, mục tiêu của bản thân. Nếu bạn vừa mới bắt đầu học tiếng anh mà ngày đêm học những từ vựng khó thì chẳng khác gì “lấy trứng chọi đá ” đúng không. Hay bạn đang học từ vựng để giao tiếp nhưng lại đi học những từ chuyên biệt của chuyên ngành nào đó , chẳng phải là “uổng công vô sức hay sao”

Vì thế, bạn nên tìm hiểu những nguồn từ vựng phong phú để bạn học từ vựng theo ngữ cảnh. Bao gồm từ vựng trong các bộ phim Anh Mỹ, các bài thuyết trình truyền cảm hứng từ Ted Talk; từ vựng từ các sách truyện nổi tiếng, từ các bài báo lớn uy tín; từ vựng từ các bài hát thân thuộc, triệu view.

Học từ vựng qua phim

Học từ vựng qua phim là cách bạn vừa xem phim, vừa ghi chú lại những từ, cụm từ, mẫu câu hay. Lúc đầu chính mình không nhận ra được lợi lạc của việc học qua phim đâu vì chỉ mải xem phim. Nhưng khi được chỉ dẫn, mình mới hiểu ồ hóa ra người Mỹ nói “spank me” thay vì diễn giải dài dòng “slap me on my butt” như mình. Xem phim chính là cách nhanh nhất để học được văn hóa, lối tư duy, trao đổi thông tin của người Mỹ đó. Đã học ngôn ngữ thì bạn không nên bỏ qua việc xem phim. Đó chính là cách chúng ta áp dụng nguyên tắc 1 – ngôn ngữ là công cụ để giao tiếp.

Học từ vựng tiếng Anh qua phim Big Bang Theor

Học từ vựng qua bài hát

Đối với những bạn thích học qua giai điệu, học từ vựng qua bài hátchính là cách thu nạp từ nhanh nhất cho bạn. Có rất nhiều bài hát có lời đơn giản, cấu trúc câu thông dụng và những từ vựng phổ biến. Vừa nghe, vừa tra từ và lưu từ vựng. Sau đó khi đã nhớ giai điệu rồi thì việc hát theo giai điệu bài hát là cách tốt nhất, dễ nhất, vui nhất để bạn luyện phát âm từ.

Tin tức

Nếu bạn cần nguồn các từ vựng về kinh tế, chính trị, xã hội, khoa học, hãy học từ vựng qua tin tức. Các trang tin nổi tiếng như CNN, BBC, VOA, hay các tờ báo uy tín của Anh Mỹ như New York Times, Economics đều có đội ngũ phóng viên, biên tập viên chuyên nghiệp về ngôn ngữ Anh biên soạn các bài báo chuẩn chỉnh về ngữ pháp lẫn từ vựng, cách dùng từ. Không cần nghi ngờ về độ tin cậy của các nguồn bài viết đó. Quan trọng là bạn có hứng thú với các tin tức như vậy không, bạn có thích thảo luận về các vấn đề đó không.

Học từ vựng qua hình ảnh

Có nhiều bạn nắm bắt từ vựng rất nhanh qua thị giác, trí tưởng tượng. Nếu được nhìn từ và hình gắn với nhau, bạn có thể thuộc ngay. Nếu đó chính là bạn thì bạn hợp học từ vựng qua hình ảnh. Các câu chuyện tranh, các bộ từ vựng có kèm hình ảnh sẽ là nguồn từ vựng mà bạn cần tìm kiếm.

Kế hoạch giải cứu những cậu bé người Thái Lan ra khỏi hang động ngập nước – tháng 7 năm 2018

Bạn chọn cách nào?

Hãy nhớ lại 2 nguyên tắc này khi chọn nguồn từ vựng cho bạn:

• Nguyên tắc 1 – ngôn ngữ là công cụ giao tiếp. Hãy chọn các cách học để phục vụ mục tiêu trao đổi thông tin, giao tiếp của bạn.
• Nguyên tắc 3 – Chơi là cách học nghiêm túc và hiệu quả. Chọn lựa nguồn từ vựng khiến bạn cảm thấy vui vẻ, hào hứng, muốn học nhất.

Bạn hoàn toàn có thể kết hợp nhiều nguồn mà. Mình học từ tất cả các nguồn: báo chí, phim ảnh, ca nhạc, tin tức, bộ từ. Tùy vào nhu cầu giao tiếp ở mỗi thời điểm mà mình sẽ chọn nguồn khác nhau. Và vì thế mình cũng dùng eJOY hàng ngày để hỗ trợ mình tra từ trên các nguồn khác nhau như vậy.

Tra và Lưu từ

Bạn tra và lưu từ như thế nào? Well, mình đoán có thể bạn cũng bị bệnh lười xâm chiếm giống như mình. Trước khi nói đến cách giải quyết bệnh lười, chúng ta sẽ trao đổi một chút về việc cần tra từ như nào và lưu thông tin từ vựng như nào.

Lúc này, chúng ta cần nhớ lại các nguyên tắc:

1. Luôn nghe phát âm (phonetic transcription)
2. Ghi lại từ loại của từ (part of speech)
3. Học từ theo ngữ cảnh sử dụng từ (example)
4. Lưu từ theo chủ đề (topic/ category)

Thông tin cần lưu lại

Như vậy, khi ghi chép lại từ vào sổ từ, chúng ta cần ghi lại các thông tin sau:

1. Từ vựng: để nhớ mặt chữ
2. Nghĩa: nếu bạn ở trình độ sơ cấp, bạn có thể lưu nghĩa tiếng Việt. Nhưng khi bạn đã học lên cấp độ cao hơn, hãy cố gắng lưu nghĩa tiếng Anh. Vì rất khó để tìm thấy chính xác một từ tiếng Việt mô tả đầy đủ thông điệp của một từ tiếng Anh. Việc lưu nghĩa tiếng Anh sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn hàm ý của từ và khi nào nên dùng từ. Bạn cũng có thể dùng tiếng Việt để diễn giải nghĩa.
3. Từ loại: danh từ/ động từ/ tính từ/ trạng từ …. Với động từ, có thể lưu thêm dạng bất quy tắc nếu có. Với danh từ, nên xác định xem từ đó đếm được (thêm “s” vào số nhiều) hay không đếm được (không thêm “s”)
4. Phiên âm từ: chính là cách viết từ theo phiên âm IPA nếu bạn đã học cách phiên âm IPA. Với người bản xứ, họ có thể không học IPA, và người Mỹ có thể vẫn dùng hệ chữ cái alphabet để viết phiên âm cho từ. (ví du ảnh)
5. Câu ví dụ: nếu bạn gặp từ vựng đó trong phim hoặc bài hát, bài báo thì hãy chép lại đúng câu thoại, câu hát, câu viết đó. Bạn có thể biến tấu một chút bằng cách thay chủ ngữ, hoặc danh từ. Nếu bạn học trong bộ từ trên Anki , bạn có thể sao chép câu ví dụ kèm theo từ vựng. Còn khi bạn tra từ trong từ điển Oxford, Cambridge, các từ điển này đều có câu ví dụ cho bạn.

Một số thông tin khác nếu bạn sưu tầm thêm được cho từ vựng của bạn thì cũng rất tốt:

1. Collocation / từ vựng đi kèm: một số danh từ, động từ, hoặc tính từ, giới từ hay đi kèm với từ vựng mà bạn học. (ví dụ)
2. Liên kết ghi nhớ: có nhiều bạn chọn cách nhớ từ vựng bằng việc liên tưởng từ với một hình ảnh, một câu chuyện hoặc một từ trong tiếng mẹ đẻ. Nếu bạn hợp với cách này thì hãy sáng tạo ra các cách liên tưởng khác nhau cho từ vựng của bạn nhé. (ví dụ)

Tổng kết

Trên đây là một số nguyên nhân dẫn đến cái khó khi học tiếng anh và hướng giải quyết, mình mong bạn đọc kĩ và tìm ra phương pháp học hiệu quả, phù hợp nhất với mình nhé. Nếu bạn chưa tìm kiếm được app công nghệ phục vụ cho việc học từ vựng tiếng anh thì thử tìm hiểu app Anki English nhé. App với hơn 4000 từ vựng cơ bản , hơn 600 từ vựng Toiec và gói từ vựng Ielts chất lượng.

Link tải app Anki: https://app.anki.edu.vn/home